Strategische Waarde Haven van Amsterdam

Strategische connectiviteit: een nieuw perspectief voor de waardering van de Amsterdamse haven

Het economische belang van zeehavens op regionaal en nationaal niveau wordt doorgaans weergegeven door te kijken naar de werkgelegenheid en toegevoegde waarde die met de directe en indirecte zeehavenactiviteiten samenhangen. Hoewel een belangrijke indicator, kent deze benadering ook zijn beperkingen vanwege de strakke geografische afbakening. Nieuw is een benadering waarbij vooral de strategische waarde van een zeehaven voor de bredere nationale economie wordt vastgesteld en waarbij de bijdrage van de haven voor de Nederlandse en regionale economie centraal staat, alsmede de verbindingen—de strategische connectiviteit—van de haven met voor- en achterland. Deze strategische connectiviteitsbenadering gaat daarmee duidelijk verder dan de zeekade en de directe en zichtbare havenactiviteiten. De Strategische Waarde van de Amsterdamse haven is daarmee als het ware een optelsom van zowel de ‘traditionele economische waarde’ als ook de connectiviteitswaarde van de haven. In dit rapport is de strategische waarde en de connectiviteitswaarde van de haven van Amsterdam verduidelijkt. Dit levert een nieuw perspectief op voor de waardering van de haven van Amsterdam.

In dit onderzoek gebruiken wij drie benaderingen die zich in het verleden bewezen hebben. Allereerst een benadering die reeds voor de Rotterdamse haven is toegepast door Van den Bosch et al (2011), waarbij de strategische waarde van de haven voor het internationale innovatiegedreven concurrentievermogen van Nederland is beschreven (de ‘Haven Diamant’). Deze benadering combineert het model van Porter met het begrip strategische connectiviteit. Dit komt samen in een conceptueel raamwerk getiteld Triple Strategic Value Framework. Dit gedachtegoed passen wij nu ook toe op de haven van Amsterdam.

Daarnaast gebruiken wij in dit onderzoek de clustertheorie en de theorie van leader firms, zoals uitgebreid bestudeerd door Nijdam (2010). De aanwezigheid van leader firms in een economisch cluster versterkt bepaalde eigenschappen van bedrijven, zoals hun inzet op kennis en innovatie en leiderschap ten aanzien van arbeidsmarkten en duurzaamheid.

De centrale conclusie van dit onderzoek is dat de haven van Amsterdam een sterke strategische connectiviteit kent met zowel de wijdere regio—denk aan Almere of de Zaanstreek—, met de (groot)handel en zakelijke dienstverlening in de stad Amsterdam als ook met overige nationale en internationale knooppunten. Deze strategische connectiviteit is de kern van de strategische waarde van de haven van Amsterdam.

Naast de samenvattende conclusies geven wij enkele aanbevelingen om de strategische waarde van de haven van Amsterdam verder te versterken. Het is geen verrassing dat deze aanbevelingen veel aandacht besteden aan het verder versterken van de strategische connectiviteit van de haven.

Deze rapportage is opgesteld door twee expertgroepen: een team van INSCOPE/RSM onder leiding van Prof. Frans van den Bosch, een team van RHV b.v. onder leiding van Dr. Michiel Nijdam. Dr. Wouter Jacobs van de Universiteit Antwerpen heeft inhoudelijk commentaar gegeven.

Het onderzoek is in de tweede helft van 2012 uitgevoerd en afgerond in februari 2013.

• Om het rapport te lezen: druk hier.